Thói quen ăn uống thiếu lành mạnh là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu sắt và thiếu máu ở nhiều người trẻ hiện nay. Hậu quả của việc này không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tinh thần mà còn làm giảm khả năng tập trung, ghi nhớ và thành tích học tập [1]. Vậy làm thế nào để người trẻ chủ động bảo vệ sức khỏe và ngăn chặn những tác động tiêu cực này?
Ăn uống thiếu lành mạnh – Thực trạng thường thấy ở giới trẻ!
Những thói quen ăn uống thiếu lành mạnh thường thấy ở giới trẻ hiện nay bao gồm: bỏ bữa sáng, chế độ ăn ít chất xơ, sử dụng nhiều đồ uống có đường, ăn nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, dung nạp nhiều chất béo đã qua chế biến… [3], [4].
Một nghiên cứu gần đây ở 500 người trong độ tuổi 14 đến 24 cho thấy chỉ có 50% người ăn sáng hàng ngày, gần 28% người ăn thức ăn nhanh ít nhất 2-3 lần mỗi tuần, chỉ 31% ăn trái cây và 21% ăn rau ít nhất 1 lần một ngày… [5].
Nguyên nhân chủ yếu là do bận rộn, chán ăn, muốn giảm cân giữ dáng hoặc đơn giản là thích các món ăn nhanh vì “ngon”. Đặc biệt, với sự phát triển của cuộc sống hiện đại, việc tiếp cận với thức ăn chế biến sẵn cũng ngày càng trở nên dễ dàng hơn [6].

Hậu quả của thói quen ăn uống không lành mạnh
Thói quen ăn uống không lành mạnh ở giới trẻ làm gia tăng nguy cơ thiếu hụt nhiều vi chất dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu sắt. Tình trạng thiếu hụt sắt kéo dài sẽ dẫn đến thiếu máu và kéo theo nhiều tác động tiêu cực khác đến sức khỏe [8].
Cụ thể, thiếu sắt làm giảm khả năng vận chuyển oxy đến các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là não bộ – cơ quan tiêu thụ đến 20% lượng oxy trong máu. Khi thiếu oxy, cơ thể dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, kém tập trung, giảm năng suất học tập, làm việc. Với trẻ em và thanh thiếu niên, thiếu máu thiếu sắt ảnh hưởng xấu đến việc học tập, chức năng về nhận thức, hành vi, khả năng tập trung chú ý, hoạt động hàng ngày… [10].
Thêm vào đó, chế độ ăn uống không lành mạnh còn làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì, kéo theo nhiều bệnh lý nghiêm trọng về sau như đái tháo đường, tim mạch và thậm chí là ung thư [11].
Nguy cơ thiếu máu thiếu sắt từ thói quen ăn uống không lành mạnh ở giới trẻ
Vai trò của sắt đối với sức khỏe
Sắt là khoáng chất thiết yếu đối với cơ thể, đóng vai trò tạo hemoglobin trong hồng cầu để vận chuyển oxy đến tất cả các cơ quan và tham gia vào nhiều quá trình sinh học như tổng hợp DNA, tạo năng lượng tế bào [8] [12]. Vì vậy, việc bổ sung đủ sắt là cách giúp cơ thể khỏe mạnh, duy trì mức năng lượng và giúp não luôn hoạt động ở trạng thái tốt nhất [13].
Các triệu chứng thiếu máu, thiếu sắt thường bị bỏ qua
Thiếu máu, thiếu sắt là một vấn đề sức khỏe phổ biến ở mọi lứa tuổi nhưng các biểu hiện, triệu chứng của tình trạng này thường dễ bị hiểu nhầm và bỏ qua. Một trong những biểu hiện thường gặp của thiếu sắt, thiếu máu mà nhiều người chủ quan không nghĩ tới đó là phản xạ ngáp.
Các nhà nghiên cứu cho thấy phản xạ ngáp thường xảy ra khi cơ thể cảm thấy thiếu oxy. Khi thiếu sắt, cơ thể không sản xuất đủ hemoglobin nên sẽ làm giảm khả năng vận chuyển oxy đến các mô và cơ quan. Lúc này, phản xạ ngáp có thể giúp cải thiện việc lưu thông oxy ngắn hạn trong cơ thể, nhưng không thể bù đắp hoàn toàn sự thiếu hụt oxy kéo dài do thiếu sắt [14].
Bên cạnh ngáp, tình trạng thiếu máu, thiếu sắt còn có thể gây ra các biểu hiện như: [8], [15], [16]:
- Cảm thấy mệt mỏi, uể oải, yếu ớt
- Chóng mặt, choáng váng, khó thở, hụt hơi
- Da kém hồng, xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt, tay chân lạnh
- Chán ăn, kém ngon miệng
- Hay bị ốm vặt, nhất là khi giao mùa
- Hay đau đầu, khó tập trung, ghi nhớ
- Học tập và làm việc kém hiệu quả

Người trẻ cần làm gì để ngăn ngừa nguy cơ thiếu máu,thiếu sắt?
Để ngăn ngừa thiếu máu, thiếu sắt, người trẻ cần đảm bảo duy trì chế độ ăn lành mạnh, cân đối và tăng cường bổ sung sắt hiệu quả cho cơ thể bằng các cách sau:
Cung cấp đủ sắt qua chế độ ăn uống cân bằng lành mạnh
Cơ thể con người không thể tự tạo ra sắt. Vì vậy, chế độ ăn hàng ngày cần được cung cấp đủ sắt, đặc biệt là các đối tượng có nguy cơ cao như trẻ em và thanh thiếu niên tuổi dậy thì, phụ nữ có thai, các bạn gái trẻ đã có kinh nguyệt [17] [8]. Để đảm bảo cơ thể nhận đủ sắt, bạn nên:
- Duy trì chế độ ăn uống cân bằng mỗi ngày và nên thêm các thực phẩm giàu sắt vào thực đơn như: thịt nạc, cá, hải sản, các loại thịt đỏ, các loại đậu, hạt, rau lá xanh đậm… [15], [17].
- Kết hợp thêm các thực phẩm chứa vitamin C như bưởi, thanh long, cam, quýt, dưa lưới, dâu tây, ớt chuông, rau ngót, cà chua… vì thực phẩm giàu vitamin C và các acid hữu cơ trong rau quả giúp cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn [8], [17].
- Hạn chế tiêu thụ các chất ức chế hấp thu sắt như phytate ở trong gạo, các loại ngũ cốc và đậu đỗ; tanin trong một số loại rau, trà và cà phê [8].

Uống bổ sung sắt khi cần thiết
Khi chế độ ăn uống không cung cấp đủ lượng sắt cần thiết, viên uống bổ sung sắt là giải pháp đơn giản và hiệu quả. Trên thị trường hiện nay rất đa dạng về sản phẩm bổ sung sắt. Để lựa chọn được sản phẩm phù hợp, bạn cần lưu ý những yếu tố sau:
- Chọn sản phẩm có hàm lượng sắt phù hợp với nhu cầu bổ sung hằng ngày và an toàn cho việc sử dụng lâu dài.
- Ưu tiên công thức bổ sung sắt kết hợp với các vi chất hỗ trợ cho quá trình tạo máu như Kẽm, Đồng, Acid Folic, Vitamin B6, B12 để tăng hiệu quả.
- Chọn dạng bào chế tiện lợi, dễ uống, che giấu mùi tanh và giảm tác dụng phụ
- Ưu tiên sản phẩm từ thương hiệu uy tín, được cấp phép bởi cơ quan quản lý để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Feroglobin B12 Capsules – Giải pháp tối ưu giúp người trẻ chủ động bảo vệ sức khỏe
Giữa nhiều sự lựa chọn, Feroglobin B12 Capsules là sản phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng nổi bật với nhiều ưu điểm như:
- Công thức toàn diện: kết hợp Sắt với Kẽm, Đồng, Acid Folic, Vitamin B6, và Vitamin B12; cùng với hàm lượng sắt vừa phải 24mg, nên rất phù hợp để bổ sung hàng ngày mà không cần lo lắng về việc dư thừa hay tích lũy sắt.
- Tăng tạo máu và tăng cường sức khỏe: Ngoài việc bổ sung sắt giúp tăng tạo máu hiệu quả, sản phẩm còn giúp giảm mệt mỏi và duy trì năng lượng, sự tập trung trong quá trình học tập, làm việc.
- Hạn chế tối đa tác dụng phụ: dạng bào chế tiên tiến, viên nang chứa vi hạt phóng thích sắt từ từ, giúp tối ưu hấp thu và hạn chế tối đa khó chịu dạ dày, táo bón, buồn nôn thường gặp ở các sản phẩm bổ sung sắt liều cao.
- Hiệu quả và tiện lợi: Sản phẩm đã được chứng minh lâm sàng hiệu quả ngay trong 30 ngày đầu tiên sử dụng, cùng với liều dùng đơn giản, chỉ 1 viên mỗi ngày sau bữa ăn, giúp các bạn trẻ dễ dàng duy trì sử dụng lâu dài.
Thói quen ăn uống thiếu cân bằng có thể khiến cơ thể thiếu hụt các vi chất quan trọng. Đừng để những cơn uể oải, buồn ngủ làm giảm phong độ trong học tập và hoạt động hàng ngày. Hãy chủ động bổ sung Feroglobin B12 Capsules ngay hôm nay để tăng cường sức khỏe, duy trì năng lượng bền bỉ và tự tin chinh phục mọi thử thách mùa thi!

Nguồn tham khảo:
1. Food, mood & learning outcomes
https://heas.health.vic.gov.au/resources/promoting-healthy-eating/food-mood-learning-outcomes/
2. Youth health crisis: Alarming rise in unhealthy habits, poor diets in European teens, warns WHO
https://www.downtoearth.org.in/health/youth-health-crisis-alarming-rise-in-unhealthy-habits-poor-diets-in-european-teens-warns-who-96326
3. Bad eating habits: When, what and how often you eat matters
https://health.ucdavis.edu/blog/good-food/bad-eating-habits-when-what-and-how-often-you-eat-matters/2023/06#:~:text=These%20can%20include%20eating%20close,some%20suggestions%20for%20managing%20them
4. Global dietary changes threaten health
https://world-heart-federation.org/wp-content/uploads/2017/05/Factsheet_Unhealthy_diet.pdf
5. Nutrition, lifestyle factors, and mental health in adolescents and young adults living in Austria
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24803606/
6. Poor diets damaging children’s health worldwide, warns UNICEF
https://www.unicef.org/eca/press-releases/poor-diets-damaging-childrens-health-worldwide-warns-unicef
7. Main nutritional deficiencies
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9710417/
8. Iron deficiency
https://www.healthdirect.gov.au/iron-deficiency#
9. Association between Dietary Pattern, Lifestyle, Anthropometric Status, and Anemia-Related Biomarkers among Adults: A Population-Based Study from 2001 to 2015
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8037593/
10. Haemoglobin status to determine nutritional anaemia and its association with breakfast skipping and BMI among nursing undergraduates of Farasan Island, KSA
https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-nutritional-science/article/haemoglobin-status-to-determine-nutritional-anaemia-and-its-association-with-breakfast-skipping-and-bmi-among-nursing-undergraduates-of-farasan-island-ksa/C9DACEED9B5F84D1302C0F37A6FF3BDB
11. Unhealthy diets and malnutrition
https://ncdalliance.org/why-ncds/risk-factors-prevention/unhealthy-diets-and-malnutrition
12. Iron metabolism: Pathophysiology and Pharmacology
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7611894/#:~:text=Iron%20is%20essential%20in%20many,observed%20in%20many%20different%20diseases
13. What Iron Does for Your Body
https://health.clevelandclinic.org/iron
14. Krestel, H., Bassetti, C. L., & Walusinski, O. (2018). Yawning—its anatomy, chemistry, role, and pathological considerations. Progress in neurobiology, 161, 61-78.
15. Anemia
https://kidshealth.org/en/teens/anemia.html
16. Iron deficiency in children: Prevention tips for parents
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/childrens-health/in-depth/iron-deficiency/art-20045634
17. Young People
https://nutritionfoundation.org.nz/healthy-eating/teenagers/